U susret stogodišnjici fudbala u Baru (4.): Oslobođenje i prvi javni mečevi

Iz prethodnih djelova: Prvi klub  iz 1921. godine “Četnik” se 1923. ujedinio sa klubom “Željezničar” i stvoren je “Crnojević”. U godinama između dva rata klub je odigrao brojne utakmice a ponajviše prijateljske. Za vrijeme II svjetskog rata odigrao je i nekoliko utakmica sa protiv Italijanskog okupatora.

Piše: Lazar Macanović. prof.

Mladi osnovali “Obnovu”

Dan nakon evakuacije njemačke vojske, partizani su ušli u Pristan. Građani su, saznavši da je stiglo konačno oslobođenje, svi do jednog, izašli na trgove i ulice. Oduševljenju i radosti nije bilo kraja. Grad je ubrzo bio okićen zastavama i cvijećem. Omadina i djeca, zastavama i transparentima, pjesmom su pozdravili slobodu. Na svim licima sijala je bezgranična radost.

Strahote rata još su bile prisutne na svakom koraku tek oslobođene zemlje. Krenulo se u obnovu porušenih gradova, mostova i željezničkih pruga, ali i u organizovanje prvih sportskih priredbi.

U prvim poslijeratnim godinama u Crnoj Gori se poklanja posebna pažnja masovnom sportu. Osnivaju se fiskulturna društva koja su izvodila sletove koji su poprimali odlike velikih manifestacija sa brojnim vježbačima i sportistima uz masovno prisustvo publike.

Uporedo sa tim, organizuju se krosevi (trčanje u prirodi) proljećni i jesenji, gdje su na okupu sve generacije, od mlađih uzrasta do veterana u muškoj i ženskoj konkurenciji.

Na području Bara, takođe, osnivaju se fiskulturna društva, a u okviru njih i fudbalske sekcije. Fudbal je daleko najpopularniji i najorganizovaniji sport u tom vremenu, zato je i počeo prvi sa radom. Prvi klub na Pristanu poslije rata zvao se “Jadran” i “Napredak” (Stari Bar), onda “Obnova”, pa “Tempo”. Na inicijativu Draga Prelevića, “Jadran” su osnovali mladići sa Pristana. Nijesu bili formalno registrovani.

Na Pristanu je, prvih godina poslije rata, postojalo jedno fudbalsko igralište, a pored njega i sportska dvorana te tereni za košarku, odbojku i rukomet. Tu se sve i odvijalo. Bili su tu hoteli „Rumija” i „Obala”, ali ono što je najvažnije, tu se nalazila i dvorana DTV „Partizan”, tada nije bilo druge zabave, sem  bavljenja sportom, pa se dosta slobodnog vremena  provodilo na sportskim terenima i u toj dvorani.

Leonardo Barnaba je ulivao ljubav prema sportu i učio momke sa Pristana prvim sportskim koracima. Većina barskih momaka je bila svestrana, pa su oni sa fudbala lako prelazili na rukomet, stoni tenis, gimnastiku ili bilo koji drugi sport koji je osvajao i ove prostore. Jednostavno, vladalo je veliko drugarstvo, takmičili su se ko će  biti bolji, ali je to bilo jedno zdravo, drugarsko rivalstvo koje je uticalo da se dostigne vrh u nekom sportu.

Na prvoj međunarodnoj utakmici odigranoj septembra 1945. u Skadru, između reprezentacije srezova Bar i Skadar, u reprezentaciji barskog sreza nastupila su tri Petrovčanina: Savo Franović, Veljko Davidović i Uroš Zenović.

Godina 1946. 

U Novom Baru je 3. marta 1946. godine godine došlo do prvih javnih utakmica. Jedna nezaboravna utakmica bila je susret između: Fiskulturnog društva “Napredak” (Stari Bar) - “Jadran” (Novi Bar) 2:1. “Pobjeda” je o ovoj utakmici izvijestila čitaoce 10. marta. Meč je posmatralo 2000 gredalaca.

Meč je slabo i pristrasno sudio Andrija Perović u korist “Jadrana”. Kod pobjednika su se istakli Mirko Uhrin i Danilo Marvučić, a u timu “Jadrana” Drago Prelević.

Revanš utakmica odigrana je tri nedjelje kasnije, gdje je dominirala ekipa pristanskog “Jadrana” i slavila pobjedu sa 7:0. Utakmicu je dobro sudio Drecun.

Poslije utakmice održana su takmičenja u trčanju na 100 metara, bacanju kugle i potezanju konopca.

“Omladinski pokret” prenosi da je Fiskulturno društvo “Obnova” osnovano 1946. godine i ima oko 100 članova, od kojih je dvadeset ženskih. Ima svoje igralište, ali nije ograđeno. Prilična pažnja se poklanja podmlatku.

U novembru 1946. godine odigrana je u Baru utakmica između omladine Cetinja i Bara, gdje su gosti bili bolji i pobijedili sa 5:0.

Interesantno je pomenuti da su svi barski sportisti poticali sa takozvane Male porte, onoga mjesta gdje su pristajali brodovi. To je bio epicentar okupljanja barske omladine.

Oni koji su se bavili fudbalom, bavili su se i atletikom, a kada je napravljena dvorana DTV "Partizan" počeli su se baviti i gimnastikom. Postojalo je jedno fudbalsko igralište u polju barskom, koje se koristilo za svu sportsku i fiskulturnu djelatnost, pa su se na njemu održavali javni nastupi i sletovi.

Ovo igralište je kasnije oduzeto za potrebe izgradnje Luke Bar.

Godina 1947. 

Pred početak kvalifikacija za ulazak u “Republikansku ligu”, kako su je tada zvali, barski fudbaleri su odigrali veoma dobro i jednu prijateljsku utakmicu.

U “Pobjedi” od 16. marta 1947. godine zapisano je da su u Baru igrali domaća “Obnova” i ulcinjski “Boško Strugar”. Pobijedili su domaći fudbaleri sa 2:1. Bio je to prijateljski susret koji je vodio Andrija Perović.

Na prvenstvenoj utakmici za ulazak u “Republikansku ligu” u Kotoru, 16. marta, domaći “Bokelj” je pobijedio“Obnovu”iz Bara sa 6:0 (3:0). i time stekao pravo učešća u republičkoj ligi.

Te godine počinje i takmičenje za “Kup maršala Tita”, gdje je “Obnova” u prvoj utakmici ovog takmičenja u Baru pobijedila ekipu “Bokelja” sa 2:0. Nedugo zatim, u prijateljskoj utakmici u Titogradu,“Obnova”je visoko poražena od drugog tima “Budućnosti” sa 6:0.

“Omladinski pokret” bilježi i utakmicu Iskra - Obnova 5:1 (3:0). Prijateljska utakmica odigrana u Baru 6. jula 1947. godine. Danilovgrađani su bili znatno bolji. Sudija  Andrija Perović vrlo dobar.

Dana 12. oktobra ekipa “Obnove” je odigrala i prijateljsku utakmicu sa ekipom Direkcija pošte sa Cetinja.

Prvu internacionalu utakmicu,barski fudbaleri pod imenom “Tempo”, poslije rata odigrali su u Skadru protiv “Vlaznimija”, koje je predvodio tada čuveni fudbaler Ljoljo Berići. Rezultat je bio 6:0 za domaćina.

Leonardo Barnaba

Rođen na Pristanu 1926. godine.  Otac Pjetro stigao je u Crnu  Goru  početkom prošlog  vijeka iz Barija. Bio je i ostao italijanski državljanin. Godinama je bio je lučki radnik,vezivao je  brodove za  gat, putnicima prenosio prtljag do carinske ispostave i dalje.

Leonardo Barnaba je bio jedan od onih ljudi za koje se može reći da su čitav svoj život posvetili sportu.

Tvorac mnogih sportskih ekipa, pa i onih fudbalskih u poslijeratnom razvoju Bara, Leonardo je igrao sve dok se “Mornar” nije uključio u Crnogorsku ligu 1948. godine. Bio  je italijanski državljanin i nije imao pravo nastupa na zvaničnim utakmicama za bodove.

Bio je half, imao je prefinjenu tehniku, bio je i golman po nuždi. “Mornar” tada nije bio naročito jak tim, ali su u njemu vladali drugarstvo i disciplina.

Leonardu je posebno ostala u sjećanju prva i poslednja noćna utakmica koju su odigrali: izgubili su od “Arsenala” 13:1, a on je bio golman. Igralište je bilo između hotela “Rumija” i Pristana.

Klubanu (svlačionice) nijesu imali. Kupali su se i prali od blata u Rikavcu, koji je bio udaljen pedeset metara od igrališta. Nije im smetalo da onako vrući i znojavi, uskoče u ledenu vodu.

Opremu su nabavljali kako su samo znali i umjeli. Jednom su tako našli neke majce koje je UNRA poslala kao pomoć našem narodu. Sami su ih šili i prekrajali, ali im je najvažnije bilo da igraju, a igrali su srcem.

Nikad nisu imali trenera. Taj posao su, onako usput, obavljali Marko Drecun ili Andrija Perović.

Trčali su oko igrališta, pucali na gol i to je bilo sve,  nikakav sistem, ništa. Igrali su borbeno i, naravno, besplatno, iz zadovoljstva. Nijesu imali druge razonode osim fudbala. 

Leonardo je počeo da igra u half liniji, a završio kao centarfor. Po potrebi je bio i golman. Dao je dosta golova, posebno pamti dva koja je dao “Danilovgradu” u Baru. Utakmica se završila 2:2. Kada je “Mornar” počeo da igra u ligi, okačio je kopačke o klin i posvetio se gimnastici i odbojci.

Fotografije:

1. Godina 1945.  prva slika fudbalera “Obnove”. Stoje slijeva na desno: Marko Drecun, Anto Radović, NN, Aleksa Novaković, Danilo Marvučić, Uroš (Ćićo) Zenović, Miloš Prelević, Slavko Popović.

Čuče: Rako Vojvodić, Božo Bjelojević, Drago Prelević i Ljubo Ivanišević.

2. Godina 1946-47, fudbaleri “Obnove”

3. “Obnova” iz 1946-47. Gornji red: Drago Vučinić, Aleksa Novaković, Krsto  Leković, Drago Prelević, Branko Bjelojević; sredina: Đokica Jovanović, Leonardo Barnaba, Ljubo Ivanišević;

donji red: Rako Vojvodić,  Božo Bjelojević, Uroš - Ćićo Zenović.

4. Obnova” iz 1947. Gornji red: Andrija Perović, Anto Radović, Sreto Martinović, Nešo Brajović,  NN, Kika Ivanović, NN.

Donji red: Koljo Đokić, Božo Savić, Drago Vanino, NN, Đono Popović

5. Snimljeno 1. maja 1947. godina, “Obnova” - “Dečić”, zajednička slika