Županović: Nije saniran pad broja ruskih turista

Nagle geopolitičke promjene u Evropi i na Bliskom Istoku veoma utiču na turizam u Crnoj Gori, a posebne potrese su izazvali rat u Ukrajini i uvođenje sankcija Rusiji i rat u Gazi. To je uticalo na smanjenje broja turista iz Rusije i Ukrajine, a treba očekivati da ih, ove godine, bude manje i iz Izraela, kaže profesor na Fakultetu za ekonomiju i biznis Ivo Županović.

Ističe da je Crna Gora uspjela da nadomjesti smanjen broj ruskih turista, nakon uvođenja sankcija ovoj zemlji, kada je u pitanju kolektivni smještaj, ali da to nije postignuto kada je privatni smještaju u pitanju.

– Što se tiče kolektivnog smještaja u 2023. godini u odnosu na pred kovid, referentnu 2019. godinu u potpunosti smo nadomjestili pad broja turista iz Rusije, dominantno rastom sa regionalnih tržišta, najviše Srbije, potom tržišta baltičkih zemalja, Francuske i Velike Britanije, kao i novih tržišta poput SAD i Izraela. Što se tiče privatnog smještaja u poređenju sa 2019. godinom, nismo uspjeli nadomjestiti navedeni pad, jer smo dodatno imali i veliki pad na tržištu Albanije i Kosova u dijelu privatnog smještaja – kaže Županović za "Dan".

Smatra da u privatnom smještaju pad možemo nadomjestiti većom disperzijom u predsezoni i postsezoni i izbalansiranom cjenovnom politikom.

– Mora se uzeti u obzir usporeni projektovani privredni rast na nivou Evrope (Njemačka i Velika Britanija +0,9% i 0,6%), Francuska 1,3%, Eurozona 1,2%). S druge strane, imamo ne tako visoko projektovanu inflaciju od strane MMF-a za Euro zonu u 2024. godini (posljednji presjek iz oktobra 2023. godine) od 3,3%, ali na nekim emitivnim tržištima, za nas veoma značajnim kada je u pitanju tržišna penetracija se projektuje inflatorni indeks znatno veći od navedenog: Turska 62%, Rusija 6,3%, zemlje Istočne i Centralne Evrope od 4,6% do 6,6%, baltičke zemlje od 3,9% do 4,2% – kaže Županović.

Najviše stranih turista

Individualni smještaj tokom prošle godine biralo je 1.177.160 turista, dok je broj ostvarenih noćenja manji – 11.264.298. Od ukupnog broja, stranih turista bilo je 99,6 odsto, dok je domaćih bilo 0,4 odsto.

I na tom polju najbrojniji su gosti iz Rusije (31,9 odsto) i iz Srbije (22,8 odsto). Slijede državljani Bosne i Hercegovine (9,4 odsto), Ukrajine (4,5 odsto), tzv. Kosova (4,0 odsto), Njemačke (3,7 odsto), Turske (2,9 odsto) i Poljske (2,3 odsto).

Turisti iz ostalih zemalja ostvarili su 18,4 odsto noćenja, naveli su iz Monstata.

Najviše noćenja kad je riječ o individualnom smještaju ostvareno je u primorskim mjestima (96,9 odsto), planinskim mjestima (1,6 odsto), ostalim turističkim mjestima (1,1 odsto) i u glavnom gradu (0,4 odsto).

Podsjeća da je i dostupnost destinacije veoma bitan element.

– Dakle, u domenu privatnog smještaja, a uvažavajući skromne ekonomske trendove rasta i i dalje značajni nivo i inflacije na posmatranim tržištima, nužna je avio-povezanost putem low cost i charter opcija sa tim tržištima (odnosno opcija koje su cjenovno prihvatljive), kao i izbalansirana politika u smještaju i vanpansionskoj ponudi – zaključuje Županović.

U Crnoj Gori je tokom prošle godine ostvareno 2.613.306 dolazaka turista i 16.389.279 noćenja, najviše noćenja imali su turisti iz Rusije, Srbije i BiH, a najmanje iz Turske, podaci su Monstata.

Od ukupnog broja noćenja, navodi se, 96,3 odsto ostvarili su strani turisti, dok je domaćih bilo svega 3,7 odsto.

Najviše noćenja imali su turisti iz Rusije (23,6 odsto) i Srbije (21,5 odsto). Gostiju iz Bosne i Hercegovine bilo je 8,5 odsto, dok je broj posjeta njemačkih turista tokom prošle godine bio u blagom padu u odnosu na 2022. godinu – svega 4,9 odsto.