Lučindan 1912: Sjećanje Vladimira Radovića na crnogorske oslobodioce Peći
Na Lučindan 1912. godine, crnogorska vojska je pobjedonosno ušla u Peć. Danas, posle 113 godina od tog velikog datuma – grad je bez Srba. Prenosimo jedno sjećanje na taj dan, zahvaljujući svjedočenju Vladimira Radovića (1901-1986), akademskog slikara i uglednog člana srpske zajednice.
„Imao sam 11 godina i sa grupom srpskih dečaka iz Peći čuvao sam koze kod Patrijaršije.
Na glavi mi je bio turski fes, jer su svi dečaci sa napunjenih 10 godina bili u obavezi da ga nose. Među srpskim porodicama se već uveliko pričalo da će Turci da odu i da u grad ulazi crnogorska vojska.
Narod je bio radostan, ali se ta radost morala kriti jer su Turci bili besni kao nikad. Po kućama su se spremali pokloni za oslobodioce, pleli se venci od jesenjeg cveća. Predhodni dan su Turci napustili grad.
Crnogorska vojska je ušla iz pravca Rugove u dve kolone, jedna pored Patrijaršije a druga preko Bistrice.
Kad su naišli na nas jedan od njih je stao pored mene, učinio mi se visok kao planina. Pitao me je, čiji sam, jesam li Srpče. Kad sam klimnuo glavom, skinuo mi je fes sa glave, bacio ga na zemlju i rekao da ga nikada više neću staviti na glavu.
Zatim me je podigao i smestio sebi „na krkače“ i tako sam sa oslobodiocima ušao u Peć. Bilo je to na Svetog Luku 1912 godine“.
Vladimir Vlada Radović bio je prvi školovani slikar na Kosovu i Metohiji i organizator kulturnog života u rodnom gradu Peći.
Po diplomiranju na Državnoj umjetničkoj školi u Beogradu. 1926. godine, vraća se u rodni grad i zapošljava kao nastavnik crtanja u pećkoj Gimnaziji.
U Peći 1948. godine formira poznatu Srednju školu primijenjenih umjetnosti u kojoj radi sve do penzionisanja.
Škola je tokom decenija iznjedrila mnoge poznate slikare Srbe i Albance.
Po njegovoj smrti, škola nosi njegovo ime sve do 1999. godine.
(Priredio: Goran Ćetković za Srpske novine)
