Lutovo, Bar i Zvečan u jednoj čaši: Priča o vinu što pamti porijeklo

U Grabovcu, pitomom mjestu u opštini Zvečan, podno blagih kosovskih brda, u neposrednoj blizini rijeke Ibar, nastaje jedna nesvakidašnja priča o povratku korijenima, o porodici, o časti – i vinu.

Tamo gdje se ljepota življenja ogleda u čokotima i ukusima starih sorti, mladi privrednik Stefan Jovanović utiskivanjem svojih emocija u bocu, spaja prošlost i sadašnjost – Crnu Goru i Kosovo i Metohiju.

Naziv njegove firme – „Lutovo“, na prvi pogled ne otkriva mnogo. Ali u tom imenu, skromno, kao što i priliči junačkim krajevima, sabrano je više od jednog geografskog pojma. Lutovo je selo u Bratonožićima, u Crnoj Gori. Iz tog sela su Jovanovići, stara porodica i najbrojnije tamošnje bratstvo, čiji su preci učestvovali u svim velikim bitkama za slobodu Crne Gore. Upravo je to mjesto od kojeg je sve počelo – i krvno, i duhovno.

-S ocem sam nedavno bio u Lutovu, gdje sam i ranije odlazio. Obišli smo grobove rođaka i predaka, kućište pradjedova, i tu sam odjednom osjetio da nešto dugujem tom mjestu. Tako se rodila ideja da jedan od naših najboljih kupaža nazovemo upravo „Lutovsko“, iako ovaj kraj koji je danas nažalost bez stanovništva, nije imao vinogradarsku i vinarsku tradiciju. To je moj način da se zahvalim korijenima“, kaže u razgovoru za “Dan” Stefan Jovanović, koji je rođen u Baru, a do prije pet godina živio u Sutomoru, kada se sa porodicom preselio na sjever Kosmeta.

U sklopu firme „Lutovo“, djeluje i vinarija i destilerija „Jovanović“, mjesto gdje se tradicija ne samo čuva, već se i pretače u nešto novo. Proizvode se vrhunska crvena vina od metohijskog grožđa, ali i lozova rakija, po staroj recepturi. Ono što je nedavno izazvalo pažnju i na poslednjem Sajmu turizma u Beogradu, jeste neobičan i rijetko viđen proizvod: rakija od piva koju proizvodi naš sagovornik. „Pivovača“, kako je nazvao svoj brend, pokazala se apsolutnim hitom Sajma.

Vajka se naš sagovornik da je na štand da bi probao „pivovaču“ svratio i gradonačelnik Nikšića Marko Kovačević sa saradnicima.

Uz „Lutovsko“, Stefan proizvodi i nekoliko vrsta prepoznatljivih crvenih vina: „Kneževa kap“, „Kaberne suvinjon“, „Dodir neba“ i „Vranac“, koja se već nalaze na tržištu i zadobila su pažnju vinskih znalaca. U toku je i plan širenja proizvodnje, a otvoreni su i razgovori sa potencijaln im partnerima.

-Imam dobru saradnju sa uvoznicima iz Rusije i Italije.

Prepoznali su kvalitet i potencijal naših vina i rakije, ali ono što ih posebno interesuje je priča – istorija koja stoji iza svake etikete. Ljudi hoće proizvod koji ima dušu“. Simbolika u nazivu i sadržaju „Lutovskog“ vina nije slučajna. Kupaž više vrsta crvenih vina predstavlja i simbolično miješanje različitih uticaja: kosovske zemlje, metohijskog sunca, crnogorske duše i porodičnog ponosa – kaže mlađani Stefan, koji uz ovaj zahtjevan posao uspješno studira mašinstvo na Fakultetu tehničkih nauka prištinskog Univerziteta koji je izmješten u Kosovsku Mitrovicu.

Ljubav prema zavičaju, veli, ne iscrpljuje se samo u porodičnim predanjima.

Lutovo je i istorijski opjevano mesto. Sam kralj Nikola odao je priznanje junaštvu njegovih stanovnika.

Na spomeniku na vrhu Pišteka, u samom Lutovu, stoji uklesan njegov stih:

„A za hrabrost Lutovaca, junaštvu im barjaktara,

bi gudalo s udivljenjem stalo samo u guslara.“

Te riječi, kao zavet i ponos, uklesao je Stefanov pokojni rođak, uvaženi beogradski advokat Svetozar Jovanović, želeći da sačuva uspomenu na vrijeme kad su čast i sloboda bile najveće vrline.

-Moj djed Svetislav – Beka Jovanović, bio je pravi Bratonožić. Volio je, zapravo, da kaže da je istovremeno i Piper i Bratonožić jer je Lutovo ustvari postojbina Pipa koji je rodonačelnik Pipera, ali je u kasnijim plemenskim podjelama administrativno pripalo Bratonožićima.

<

Priče o mom djedu i njegovom poštenju, njegovom poznavanju istorije, ugledu među ljudima i čvrstom karakteru stalno se pripovedaju, iako on već skoro deceniju i po nije sa nama. Ovo vino je i za njega, da se ne zaboravi. Ako sam nešto naučio, to je da narod koji se odriče sjećanja i predaka, lako izgubi i sebe“, kaže Stefan na kraju razgovora za “DAN”.

U vremenu kad se sve više brišu granice između novca i vrijednosti, i kad mnogi mladi ljudi napuštaju svoja ognjišta, ova priča podsjeća da se čojstvo i privreda ne isključuju. Naprotiv – mogu da se dopunjuju.

A „Lutovsko“? To nije samo vino. To je spoj zemlje, krvi i časti.